ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΚΥΔΡΑΣ

H Σκύδρα, έδρα του Δήμου, ήταν γνωστή παλαιότερα ως Βέρτεκοπ. Αποτελεί το συγκοινωνιακό, γεωγραφικό και παραγωγικό κέντρο του Νομού Πέλλας. Συγκεντρώνει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα ώστε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην οικονομία του τόπου. Η Σκύδρα είναι κατεξοχήν αγροτική περιοχή. Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις της είναι πεδινές και χαρακτηρίζονται από ευφορία. Σε αυτό συντελούν οι άριστες τοπικές εδαφοκλιματικές συνθήκες. Τον κάμπο της περιοχής ξεδιψούν τα νερά των ποταμών Εδεσσαίου και Αλμωπαίου. Η αφθονία του υδάτινου στοιχείου συνθέτουν στην περιοχή τοπία μοναδικής ομορφιάς και πλούτου. Ο κάμπος της είναι γνωστός από τα παλαιότερα χρόνια για τις καλλιέργειες οπωροφόρων δένδρων και σπαραγγιών. Τα κύρια τοπικά προϊόντα είναι ροδάκινα, βερίκοκα, μήλα, δαμάσκηνα, αχλάδια, ακτινίδια και σπαράγγια ενώ μεγάλη είναι και η παραγωγή οπωροκηπευτικών θερμοκηπίου. Η Σκύδρα θεωρείται ένας από τους κυριότερους διαμετακομιστικούς σταθμούς φρούτων στην Ελλάδα.

Στην περιοχή υπάρχουν πολλές εγκαταστάσεις διαλογής, συσκευασίας & μεταποίησης νωπών και κατεψυγμένων φρούτων & λαχανικών.
Διαθέτει σιδηροδρομική γραμμή και τελωνείο. Η σύνδεση της Πέλλας με τη Θεσσαλονίκη με το τραίνο γίνεται δια μέσου του Νομού Ημαθίας. Η Θεσσαλονίκη συνδέεται σιδηροδρομικά με τις πόλεις Έδεσσα και Σκύδρα, διαμέσου της Βέροιας. Το ίδιο ισχύει και για τα δρομολόγια από Αθήνα για Έδεσσα και Σκύδρα. Δε γίνονται απευθείας, οι επιβάτες αποβιβάζονται στο Πλατύ Ημαθίας και συνεχίζουν με τα τρένα που έρχονται από τη Θεσσαλονίκη.
Προστάτης Άγιος της Σκύδρας είναι ο Άγιος Στέφανος. Η εκκλησία του μαζί με αυτή του Άη Γιώργη (η οποία χρονολογείται στα τέλη του 18ου αιώνα & αποτελεί θρησκευτικό μνημείο) και του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου είναι οι τρεις εκκλησίες της Σκύδρας.
Στην πόλη της Σκύδρας υπάρχει ένας Δημοτικός Παιδικός Σταθμός, δύο 2/θ & δύο 1/θ Νηπιαγωγεία, ένα 12/θ & ένα 8/θ Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο & Λύκειο. Επίσης υπάρχουν αθλητικές εγκαταστάσεις με κλειστό γυμναστήριο καθώς και Πολύκεντρο.

Η Σκύδρα διαθέτει μία (1) αξιόλογη ποδοσφαιρική ομάδα τον Αετό Σκύδρας (Δ΄Εθνική) με σπουδαίο έργο να γίνεται στην ακαδημία του, καθώς και μια πολύ ισχυρή ομάδα βόλεϊ, τον Αριστοτέλη Σκύδρας ο οποίος αγωνίζεται με επιτυχία στο πρωτάθλημα της Β΄ Εθνικής Ανδρών Βόλεϊ.

Τοπική Κοινότητα Αρσενίου
Το χωριό Αρσένι, γνωστό παλαιότερα ως Άρσεν (υψόμ. 50 μ.) βρίσκεται περίπου 8 χιλ νοτιοδυτικά της Σκύδρας, 22 χιλ νοτιοανατολικά από την Έδεσσα, 27 χιλ βόρεια της Βέροιας και 79 χιλ βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης. Έχει πληθυσμό 1409 κατοίκους (2001). Υπάρχει 2θέσιο Νηπιαγωγείο, 6θέσιο Δημοτικό Σχολείο. Την έδρα του στο Αρσένι έχει και το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης του Δήμου.
Προστάτης Άγιος του χωριού είναι ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος του οποίου η εκκλησία που δεσπόζει στην κεντρική πλατεία του χωριού. Επίσης υπάρχει η εκκλησία των Αγίων Παρασκευής & Παντελεήμονα η οποία οικοδομήθηκε στα 1857 και αποτελεί θρησκευτικό μνημείο. Οι κάτοικοι στην πλειοψηφία τους είναι αγρότες. Το χωριό κατοικούνταν από γηγενείς και Τούρκους. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών ήρθαν πρόσφυγες από την Μ.Ασία και την Κων/πολη.

Τοπική Κοινότητα Άσπρου
Το χωριό Άσπρο, γνωστό παλαιότερα ως Πράχνα(υψόμ. 20 μ.) έχει πληθυσμό 794 κατοίκους (2001). Οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με την παραγωγή και εμπορία οπωροκηπευτικών (κυρίως θερμοκηπιακές καλλιέργειες). Προστάτης Άγιος του χωριού είναι ο Όσιος Φωκάς ο Κηπουρός του οποίου η εκκλησία που δεσπόζει στο κέντρο του χωριού είναι και ο μοναδικός ναός του στην Ελλάδα. Επίσης υπάρχει εκκλησία αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Υπάρχει 1θέσιο Νηπιαγωγείο & 5θέσιο Δημοτικό Σχολείο.

Τοπική Κοινότητα Δάφνη
Δάφνη, γνωστό παλαιότερα σαν Τρόπινο ή Βαλτολίβαδο, οικισμός (υψόμ. 15 μ.), 24 χλμ. ΝΑ της Έδεσσας. Οι κάτοικοι είναι στην πλειοψηφία τους πόντιοι πρόσφυγες. Οι πρόγονοί τους ήρθαν από το χωριό Κίρεζλι του Ν.Νικομήδειας της Μ.Ασίας και κατάγονταν από την Τραπεζούντα. Έχει πληθυσμό 667 κατοίκους (2001). Υπάρχει 1θέσιο Νηπιαγωγείο & 4θέσιο Δημοτικό Σχολείο. Προστάτης Άγιος του χωριού είναι ο Άγιος Χαράλαμπος του οποίου η εκκλησία που δεσπόζει στο κέντρο του χωριού. Επίσης υπάρχει ο Ι.Ν.Αγίας Τριάδας. Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία και πολλοί από αυτούς ασχολούνται με οικοδομικές εργασίες.

Τοπική Κοινότητα Καλυβίων
Τα Καλύβια πήραν το όνομά τους από τους κυνηγούς, την εποχή που ήταν ακόμη βάλτος (ο περιβόητος βάλτος των Γιαννιτσών) οι κυνηγοί της εποχής εκείνης έστηναν τις καλύβες τους για να διανυκτερεύουν και έτσι δόθηκε το όνομα του χωριού.
Έχει πληθυσμό 1186 κατοίκους (2001). Υπάρχει Δημοτικός Παιδικός Σταθμός, 2θέσιο Νηπιαγωγείο & 6θέσιο Δημοτικό Σχολείο.
Το χωριό βρίσκεται ανάμεσα στις δύο μεγάλες πόλεις του Νομού, την Έδεσσα και τα Γιαννιτσά, και πολύ κοντά στις αμέσως μικρότερες Σκύδρα- Κρύα Βρύση (2 χμ από τη διασταύρωση Καλυβίων).
Οι κάτοικοι του ασχολούνται αποκλειστικά με τη γεωργία και κυρίως με την καλλιέργεια οπωροφόρων δέντρων (Ροδακινιές), τα τελευταία 10 χρόνια ασχολούνται με την καλλιέργεια των σπαραγγιών, καθώς επίσης και σε λιγότερες εκτάσεις με καπνά σιτηρά.
Μεγάλη άνθηση την τελευταία 15ετία γνωρίζει ο κλάδος της «Βιοτεχνίας ενδυμάτων» με αρκετές οικογένειες να ασχολούνται και να απασχολούν εργατικό δυναμικό.
Στο χωριό υπάρχουν αρκετοί χώροι αναψυχής, πλατείες, πάρκα με την νεολαία να κλέβει την παράσταση και οι βραδινές εξορμήσεις να γίνονται ευχάριστες. Επίσης υπάρχει κλειστό γυμναστήριο. Η κεντρική εκκλησία είναι αφιερωμένη στον Άγιο Μηνά ενώ υπάρχει και το εξωκκλήσι της Αγίας Τριάδος.

Τοπική Κοινότητα Λιποχωρίου
Το χωριό Λιποχώρι έως το 1991 ονομαζόταν Κάτω Λιποχώρι(υψόμ. 25 μ.) , 18 χλμ. ΝΑ της Σκύδρας. Έχει πληθυσμό 1032 κατοίκους (2001). Αναγνωρίστηκε σε Κοινότητα με το Δ.7-10-1930(ΦΕΚ Α΄/350/1930). Υπάρχει 2θέσιο Νηπιαγωγείο & 6θέσιο Δημοτικό Σχολείο. Γραφικές γωνιές, περιποιημένα σπίτια, καταπράσινες γωνιές και δρόμοι που σε προκαλούν να τους περπατήσεις στο Λιποχώρι. Οι κάτοικοι του χωριού μοιράζονται πικρές αναμνήσεις από τη μεγάλη πλημμύρα του 1979.
Στο χωριό υπάρχει ο μεταβυζαντικός ναός του Αγίου Γεωργίου που αποτελεί θρησκευτικό μνημείο, μια παλιά και πανέμορφη εκκλησία. Ενώ ο κεντρικός ναός είναι αφιερωμένος στους 3 Αγίους. Αξιόλογη είναι η λαογραφική συλλογή του πολιτιστικού συλλόγου. Ροδακινιές και σπαράγγια είναι οι κύριες παραγωγές.

Τοπική Κοινότητα Μαυροβουνίου
Μαυροβούνι, πρώην γνωστό με το όνομα Τρέμπολιτς (υψόμ. 50 μ.), βρίσκεται βόρεια της Σκύδρας & 13 χλμ. ΝΑ της Έδεσσας. Αναγνωρίστηκε σε Κοινότητα με το Β.Δ.15-8-1958(ΦΕΚ Α΄/144/1958). Είναι κόμβος των δρόμων Θεσ/νίκης-Έδεσσας, Θεσ/νίκης-Γιαννιτσών & Θεσ/νίκης-Αριδαίας. Έχει πληθυσμό 1021 κατοίκους (2001). Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ασχολείται με τη γεωργία και ένα μικρό ποσοστό με την κτηνοτροφία. Υπάρχει 2θέσιο Νηπιαγωγείο & 6θέσιο Δημοτικό Σχολείο. Η κεντρική εκκλησία είναι των Αποστόλων Πέτρου & Παύλου. Το Ανοικτό θέατρο του Μαυροβουνίου φιλοξενεί πολλές από τις πολιτιστικές εκδηλώσεις του Δήμου. Στο Μαυροβούνι υπάρχει επίσης και το Σκοπευτήριο του Δήμου.

Τοπική Κοινότητα Νέας Ζωής
Νέα Ζωή γνωστή παλαιότερα ως Βέρμπιανη (υψόμ. 130 μ.) & βρίσκεται Β.Δ. της Σκύδρας. Έχει πληθυσμό 201 κατοίκους (2001). Σχολείο δεν υπάρχει και τα λιγοστά παιδιά πηγαίνουν στα σχολεία της Σκύδρας. Η κεντρική εκκλησία είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου ενώ μεγάλος εκκλησιαστικός εορτασμός πραγματοποιείται κάθε χρόνο στο ξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής που υπάρχει στο χωριό. Από τη Νέα Ζωή περνά η Ε.Ο. Θεσ/νίκης-Αριδαίας. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ασχολείται με την κτηνοτροφία και λιγότεροι με τη γεωργία.
Η πηγή Νέας Ζωής ή Γιέσματα διαθέτει μεταλλικό νερό, που ενδείκνυται για δερματικές παθήσεις και αναπνευστικά προβλήματα μέσω της εισπνοθεραπείας.

Τοπική Κοινότητα Πετραίας
Οικισμός Πετραίας
Πετραία ή Πετριά, γνωστή παλαιότερα ως Κάμενικ, έχει πληθυσμό 921 κατοίκους (2001). Υπάρχει 1θέσιο Νηπιαγωγείο & 5θέσιο Δημοτικό Σχολείο, καθώς επίσης και Γυμνάσιο στο οποίο φοιτούν μαθητές και από τα γύρω χωριά. Η κεντρική εκκλησία είναι του Αγίου Γεωργίου. Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που υπάρχει στα κοιμητήρια του χωριού είναι χτισμένη το 1800, συγκεντρώνει πλήθος πιστών στο πανηγύρι της Αγίας στις 25 Ιουλίου που συρρέουν για να προσκυνήσουν το εικόνισμα και να πιούν Αγιασμό. Αλλά και όλο το χρόνο, πλήθος μυστηρίων (γάμοι & βαπτίσεις) τελούνται σ΄αυτήν από Χριστιανούς της ευρύτερης περιοχής που ευλαβούνται την Αγία.

Οικισμός Λουτροχωρίου
Το Λουτροχώρι (αλλιώς Λουτροχώριov ή Μπάνια) είναι ένα χωριό, oικισμός που ανήκει στην Τ.Κ. Πετραίας , μαζί με την Πετραία και το Πλεύρωμα . Κατά την απογραφή του 2001 το Λουτροχώρι είχε 466 κατοίκους. Είναι χτισμένο στους πρόπoδες του όρους Kάμπερ στα όρια τών νoμών Πέλλας και Ημαθίας και έχει μέσο υψόμετρο περίπoυ 90 μέτρα. Το Λουτροχώρι ιδρύθηκε από Πόντιους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στη περιοχή μετά τη γενοκτονία των Ποντίων και με την ανταλλαγή των πληθυσμών της Μικρασιατικής καταστροφής. Η ευρύτερη περιοχή του Λουτροχωρίου ήταν κατοικημένη από την αρχαιότητα. Κατά παράθεση γνωμών των αρχαίων ιστορικών διαπιστώνεται ότι η περιοχή ήταν γνωστή κυρίως για τα ύδατα και τα λουτρά της η αξία των οποίων είχε εκτιμηθεί ιδιαίτερα .
Οι ιαματικές πηγές Λουτροχωρίου είναι πιστοποιημένες και διαθέτουν ψυχρό, ολιγομεταλλικό, υποτονικό, ιαματικό νερό, του οποίου οι θεραπευτικές ιδιότητες αφορούν σε παθήσεις του πεπτικού και μυοσκελετικού συστήματος, παθήσεις πνευμόνων, δερματικές παθήσεις.
Από το 1980, το Λουτροχώρι χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα εκβιομηχάνισης καθώς λειτουργούν εργοστάσια βαμβακοϋφαντουργίας και παραγωγής κατασκευής ενδυμάτων. Αυτό βοήθησε οικονομικά την ανάπτυξη του οικισμού καθώς κύρια ασχολία και πηγή εισοδήματος των κατοίκων πριν την εγκατάσταση των εργοστασίων ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία.
Κύριες καλλιέργειες είναι τα ροδάκινα, κεράσια, μήλα, σιτηρά, αμπέλια, δαμάσκηνα και τα τελευταία χρόνια ακτινίδια και ελιές. Το ζωικό κεφάλαιο αποτελείται από αιγοπρόβατα και βοοειδή. Το Λουτροχώρι παράγει από τις καλύτερες ποικιλίες ροδάκινων, μήλων και κερασιών που ξεχωρίζουν στις εγχώριες και διεθνείς αγορές. Οι Άγιοι Πάντες είναι η κεντρική Εκκλησία του χωριού ωστόσο υπάρχει το εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης από το Υπ. Πολιτισμού. Υπάρχει 1θέσιο Νηπιαγωγείο & 2θέσιο Δημοτικό Σχολείο.

Οικισμός Πλευρώματος.
Το Πλεύρωμα είναι ένα χωριό, oικισμός που ανήκει στην Τ.Κ. Πετραίας, μαζί με την Πετραία και το Λουτροχώρι. Κατά την απογραφή του 2001 το Πλεύρωμα είχε 294 κατοίκους. Σχολείο δεν υπάρχει και τα παιδιά πηγαίνουν στα σχολεία της Πετριάς. Η κεντρική εκκλησία είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.

Τοπική Κοινότητα Ριζού
Το χωριό Ριζό, που παλιά ονομαζόταν Ρίζοβον, βρίσκεται 15 χμ. νοτιοδυτικά της Έδεσσας. Πήρε το όνομα Ριζό γιατί, όταν πρωτοήρθανε οι πρόσφυγες από τον Πόντο, άρχισαν να καλλιεργούν στα βορειοδυτικά του χωριού, όπου υπήρχαν πολλά επιφανειακά νερά, ρύζι.
Μετά τον εμφύλιο πόλεμο (1949) ξεκίνησαν στη βορειοδυτική περιοχή αποξηραντικά και αποστραγγιστικά έργα. Έπαψε η καλλιέργεια ρυζιού και έκαναν την εμφάνισή τους τα πρώτα δέντρα (μηλιές). Από το 1955 ξεκίνησε η καλλιέργεια καρποφόρων δέντρων. Μετά το 1960 άρχισε η συστηματική καλλιέργεια των ροδάκινων που είναι η βασική καλλιέργεια σήμερα. Οι κάτοικοι έπαψαν πια να ασχολούνται με την κτηνοτροφία, εκτός από λίγες εξαιρέσεις.
Από το Ριζό διέρχεται η οδός Βέροιας-Έδεσσας. Έχει πληθυσμό 1081 κατοίκους (2001). Υπάρχει Δημοτικός Παιδικός Σταθμός, 1θέσιο Νηπιαγωγείο & 5θέσιο Δημοτικό Σχολείο. Η κεντρική εκκλησία είναι αφιερωμένη στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος.

Τοπική Κοινότητα Σεβαστιανών
Τα Σεβαστιανά(υψόμ. 60 μ.) που παλιά ονομάζονταν Βίγκενη, βρίσκονται στα δυτικά της Σκύδρας και έχουν πληθυσμό 1501 κατοίκους (2001). Αναγνωρίστηκε σε Κοινότητα με το Δ.26-11-1929(ΦΕΚ Α΄/424/1929). Το όνομά τους πήραν από τη Σεβάστεια της Μικράς Ασίας, απ΄όπου προέρχονταν οι πόντιοι κάτοικοι του χωριού που έφθασαν με την ανταλλαγή του πληθυσμού το 1923, οι οποίοι διατηρούν ζωντανή την ανάμνηση των ιστορικών τους εστιών, πολλά από τα ήθη και τα έθιμά τους αλλά και την ποντιακή διάλεκτο. Υπάρχει Δημοτικός Παιδικός Σταθμός, 2θέσιο Νηπιαγωγείο & 6θέσιο Δημοτικό Σχολείο. Η κεντρική εκκλησία είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο και στους Αγίους Κων/νο & Ελένη. Επίσης υπάρχουν τα εξωκκλήσια της Αγίας Παρασκευής & των Αγίων Κοσμά & Δαμιανού. Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι οι σύγχρονες δενδροκαλλιέργειες. Αξίζει να αναφερθεί η βιομηχανία επεξεργασίας σαλιγκαριών που υπάρχει στο χωριό και απασχολεί πολλούς κατοίκους της περιοχής.
Στα Σεβαστιανά υπάρχουν οι πηγές Καϊνάκι.